Εμπράγματο δίκαιο

Το εμπράγματο δίκαιο αποτελεί κλάδο του αστικού δικαίου ο οποίος ρυθμίζει τις σχέσεις των προσώπων με τα πράγματα. Πιο συγκεκριμένα, εστιάζει:

• Στην έννοια και τα είδη των εμπράγματων δικαιωμάτων:

  • Κυριότητα: Το πλήρες και απόλυτο δικαίωμα εξουσίασης ενός πράγματος.

  • Δουλείες: Εμπράγματα δικαιώματα που επιβαρύνουν ένα ακίνητο (π.χ. δουλεία δρόμου, δουλεία θέας).

  • Ενέχυρο: Εμπράγματη ασφάλεια, η οποία παρέχει δικαίωμα στον δανειστή να ρευστοποιήσει το ενέχυρο αν ο οφειλέτης δεν αποπληρώσει το χρέος του.

  • Υποθήκη: Εμπράγματη ασφάλεια, η οποία βαρύνει ένα ακίνητο, χωρίς όμως ο δανειστής να αποκτά την κατοχή του.

• Στην κτήση και απώλεια των εμπράγματων δικαιωμάτων:

  • Πώς αποκτά κανείς κυριότητα (π.χ. με σύμβαση, με κληρονομία, με χρησικτησία).

  • Πώς χάνεται η κυριότητα (π.χ. με παραίτηση, με αναγκαστική απαλλοτρίωση).

• Στην προστασία των εμπράγματων δικαιωμάτων:

  • Αγωγές κυριότητας (π.χ. διεκδικητική αγωγή, αναγνωριστική αγωγή).

  • Αγωγές προστασίας από αυθαίρετες ενέργειες (π.χ. αγωγή αποβολής, αγωγή διακοπής της αυθαίρετης χρήσης).

Βασικές αρχές του εμπράγματου δικαίου:

• Κλειστός αριθμός εμπράγματων δικαιωμάτων: Μόνο όσα δικαιώματα ορίζει ο νόμος θεωρούνται εμπράγματα.

• Αρχή της δημοσιότητας: Η κτήση και η μεταβίβαση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων πρέπει να δημοσιοποιούνται στο κτηματολόγιο.

• Αρχή της ειδικότητας: Το εμπράγματο δικαίωμα πρέπει να αφορά ένα συγκεκριμένο πράγμα.

Πηγές του εμπράγματου δικαίου:

• Αστικός Κώδικας (άρθρα 947-1345)

• Ειδικοί νόμοι (π.χ. Κτηματολογικός Κώδικας, Νόμος περί Δουλειών)

• Νομολογία

Σημασία του εμπράγματου δικαίου:

Το εμπράγματο δίκαιο διαδραματίζει καίριο ρόλο στην οργάνωση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Ρυθμίζει καίρια ζητήματα, όπως η ιδιοκτησία, η χρήση και η αξιοποίηση των πραγμάτων, διασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας.

Ενδεικτικά παραδείγματα εφαρμογής του εμπράγματου δικαίου:

• Αγορά ακινήτου

• Μίσθωση ακινήτου

• Δωρεά ακινήτου

• Κληρονομική διαδοχή

• Συγκύριότητα ακινήτου

• Ενέχυρασμα δανείου

• Υποθήκη δανείου